informatika-2022-23: FILE datu-mota

DEFINIZIOA

FILE datu-mota edo fitxategi datu-mota informazio homogeneo gordetzen duen bilduma bat da. Datu-mota bera duten osagaien multzo bat da fitxategia eta disko zein zintetan egon ohi da. Fitxategia diskoan identifikatzeko STRING bat erabiliko dugu.

Fitxategiek array linealekin zerikusia dutelako jarraian datu-mota biren arteko alderaketa egingo dugu:

Array datu-motaren eta Fitxategi datu-motaren arteko alderaketa
	Array	Fitxategi
Osagaiak	Osagaiak datu-mota berekoak dira	Osagaiak datu-mota berekoak dira
Atzipena	Osagai bat identifikatzeko dagokion indizea erabiltzerik dago	Osagai bat identifikatzeko fitxategiak erakusle bat dauka barneraturik
Tamaina	Luzera maximoa aurredefiniturik dago	Ez dago zertan aldez aurretik luzera definitu beharrik
Euskarria	Memorian kokatzen da	Memoriatik kanpo kokatzen da

ESKEMA

Hona hemen zenbaki errealak gordetzen dituen array baten eta fitxategi baten eskemak:

Fitxategiaren eskeman agertzen den egituran, lehenengo kontroleko notak diruditen zenbaki errealak biltzen dira eta lehenago esan dugun bezala memoriatik kanpo aurkitzen da. Memoriatik kanpo dagoen egitura horri fitxategi fisiko deritzo eta hura lantzeko beharrezkoa da FILE datu-motako frFitxategia aldagaia, FILE datu-motako frFitxategia aldagaiari fitxategi logiko esaten zaio eta aldagai guztiak bezala memorian kokaturik aurkitzen da.

DATU-MOTA SORTZEN

Zenbaki errealak gordetzeko fitxategiekin lan egiteko, lehenik FILE datu-mota bat deklaratuko dugu eta gero frFitxategia aldagaia sortuko dugu. Baina, diskoan dagoen fitxategiak izen bat du eta horregatik STRING bat erabili beharko dugu ere:

...
   type
      tfrFitxategia = file of real ;
      tsKateLuzea   = string[199] ; 
   var
      frFitxategiBat: tfrFitxategia ;  { fitxategi logikoa          }
      sFitxIzenBat  : tsKateLuzea ;    { fitxategi fisikoaren izena }
...

Diskoan dagoen informazioa atzitu ahal izateko sFitxIzenBat aldagaia erabiliko dugu eta fitxategiarekin lan egiteko frFitxategiBat aldagaia (FILE datu-motatakoa) beharko dugu. Bi aldagaiak, noski, konputagailuaren memorian kokatzen dira. Baina, diskoan dauden fitxategiaren datuak ez dira kokatzen konputagailuaren memorian.

Diskoan kokaturik dagoen egiturari fitxategi fisiko esango diogu. Adibidez, zenbaki errealak biltzen dituen Datuak.dat izeneko egiturari fitxategi fisiko esaten diogu eta hona hemen bere balizko eskema bat:

Fitxategi logikoa adierazten duen frFitxategiBat aldagaia eta diskoan dagoen fitxategi fisikoa elkar uztartzeko assign prozedura daukagu, eta elkarketa egiteko fitxategi fisikoaren izenaren bitartez lortzen da, STRING baten bitartez alegia. Demagun sFitxIzenBat aldagaiaren edukia 'Datuak.dat' balioa dela. Ikusi eskema hauetan assign(frFitxategiBat,sFitxIzenBat) prozedura aplikatu aurreko egoera eta prozedura aplikatu ondoko egoera:

OINARRIZKO ERAGIKETA: FITXATEGITIK IRAKURRI

Fitxategi fisikoan, diskoan, dagoen datu bat memoriara ekartzeko irakurketa bat egin behar da. Demagun frFitxategiBat aldagaia (FILE datu-motatakoa) daukagula eta assign(frFitxategiBat, sFitxIzenBat) bitartez uztartu egin dugula 'Datuak.dat' izena duen diskoko fitxategiarekin.

FILE datu-motako frFitxategiBat aldagaia behar da Datuak.dat fitxategitik datu bat irakurtzeko:

read(frFitxategiBat, rElem); ~~readln(frFitxategiBat, rElem);~~

Non rElem memorian dagoen aldagaia den eta fitxategiko datua jasoko duen. Ikusi eskema:

Irakurketa bakoitzeko elementu bakar bat irakur daiteke, fitxategiaren erakusleak adierazten duen elementua hain zuzen ere. Irakurketa gertatu ondoren erakusleak aurrera egiten du.

OINARRIZKO ERAGIKETA: FITXATEGIAN IDATZI

Memorian dagoen datu bat diskoan gordetzeko, idazketa bat egin beharko da diskoan. Demagun lehen bezala, daukagun frFitxategiBat aldagaia uztartu dugula 'Datuak.dat' izena duen diskoko fitxategiarekin. Memorian aurkitzen den rElem aldagaian 7.05 datua dago.

Honela idazten da datu hori fitxategi batean, lehen bezala frFitxategiBat aldagaiaren bitartez:

write(frFitxategiBat, rElem); w~~riteln(frFitxategiBat, rElem);~~

Memorian dagoen rElem aldagaiaren edukia fitxategian idatzi. Ikusi eskema:

Hasieran, fitxategia hutsik egon da (fitxategiaren amaierako marka 0 posizioan dagoelako) horregatik fitxategiaren erakuslea 0 posizioan kokaturik egon da. Idazketa burutu ondoren, datu berri bat dago fitxategian eta erakusleak aurrera egiten du 1 posizioan kokatuz.

rElem aldagaiaren edukia berriztuz eta bigarren idazketa bat eginez gero, egoera honako hau izango litzateke, ikusten denez fitxategia luzatu egiten da elementu berri bat daukalako:

Baina hirugarren idazketa bat egin aurretik fitxategiaren erakuslea tokiz aldatzen badugu (horretarako seek prozedura erabili behar da), adibidez dagoen tokitik bat atzera egin dezala erakusleak, orduan idazketaren emaitza bestelakoa da. Izan ere, fitxategiaren elementua ordezkatzen du fitxategia luzatu gabe. Beraz, hau da erakuslea posizio bat atzeratzeko agindua seek(frFitxategiBat, filepos(frFitxategiBat)-1) eta hurrengo idazketa burutu aurretiko egoera irudi honetan erakusten da:

Hurrengo idazketa gauzatu osteko irudia:

Ikusten da rElem aldagaiaren edukia berria 5.91 dela eta erakusleak posizio bat atzera egin duela (2-tik 1 posiziora). Idazketa orain burutzean, elementu berria 1 posizioan gordeko da.

Idazketa burutu ondoren: elementu berriak zaharra ordezkatu du, erakusleak aurrera egin du (2 posizioan kokatuz), eta, ondorioz fitxategiaren luzera ez da aldatu.

Ikusi ere Fitxategiak: non gaude? artikulua.

LAN EGITEKO BALIABIDEAK

Fitxategiekin trebatzeko adibide-ariketa batzuk prestatu dira. Adibide-ariketak bederatzi dira eta exekutatu aurretik agindu hauek jarraitu:

Iturburu-programak horiek bederatzi dira eta osoen fitxategiekin lan egiten dute

Iturburu-programak zenbatuta daude eta zenbakiek adierazten duten sekuentzia gordez iturburu-programak konpilatu, exekutatu eta emaitzak interpretatu

Jarraian ematen diren bederatzi adibide-programak hartu eta direktorio batean gorde, edozein karpetatan gorde dezakezu, adibidez Programak delako direktorioan

Iturburu-programak konpilatzean Programak direktorio horren barruan sortuko dira programa exekutagarriak
C: diskoaren erroan NereDatuak izeneko karpeta bat sortu, non datu-fitxategiak egongo diren, adibidez C:\NereDatuak\Zenbakiak.dat datu-fitxategia

Adibide-ariketak:

1FitxategianGorde.pas fitxategi bat sortu rewrite prozeduraren bitartez, hamar datu idatzi fitxategian, eta bukatzeko fitxategiaren edukia pantailaratu

2FitxategiaIrakurri.pas existitzen den fitxategia zabaldu reset prozeduraren bitartez, eta dituen hamar elementuak pantailaratu

3FitxategiarenExistentzia.pas fitxategi existitzen den ala ez aztertu fileexists funtzioa erabiliz, funtzio honek sysutils unitatea behar du, horregatik programaren hasieran uses sysutils agindua derrigorrezkoa da

4FitxategiaEOF.pas fitxategiaren erakuslea fitxategiaren bukaeran dagoenean eof funtzio boolearrak TRUE itzultzen du, End Of File egia baita

5FitxategiaSeekFilePos.pas hurrengo idazketa ala irakurketa fitxategiaren zein posiziotan gertatuko den Seek prozedura eta filepos funtzioarekin bermatuko dugu, fitxategiak zenbat elementu dituen ezagutzeko filesize funtzioa erabil daiteke (gogoratu Fitxategiak: non gaude? artikulua)

6FitxategiaMoztu.pas zabalik aurkitzen den fitxategia moztu truncate prozeduraren bitartez, erakusleak adierazten duen posiziotik aurrerako datuak galduz

procedure FitxategiaMoztu(sFitxIzen: tsKatea);
var
   fFitxategia: tfFitxategia;
   iPosizioa  : integer;
begin
   assign(fFitxategia, sFitxIzen);
   reset(fFitxategia);

   repeat
      writeln(sFitxIzen,
              ' fitxategiaren datuen indizeak: 0..',
              FileSize(fFitxategia)-1);

      write('Zein elementutik moztu nahi duzu? ');
      readln(iPosizioa);
   until (iPosizioa >= 0) and
         (iPosizioa <= FileSize(fFitxategia)-1);

   seek(fFitxategia, iPosizioa);    { mozteko kokatu   }
   truncate(fFitxategia);           { fitxategia moztu }

   close(fFitxategia);              { fitxategia itxi  }
end;

7FitxategiaEzabatu.pas itxita aurkitzen den fitxategia ezabatu erase prozeduraren bitartez, fitxategia diskotik ezabatuko da

procedure FitxategiaEzabatu(sFitxIzen: tsKatea);
var
   fFitxategia: tfFitxategia;
begin
   assign(fFitxategia, sFitxIzen);  { fitxategia uztartu }
                                    { baina ez ireki     }
   erase(fFitxategia);              { fitxategia itxita  }
end;                                { dagoenez ezabatu   }

8FitxategiaBerrizendatu.pas itxita aurkitzen den fitxategiari bere izena aldatu rename prozeduraren bitartez, fitxategia diskotik ez da desagertuko baina izen berri bati esker atzitu ahalko dugu

procedure FitxategiaBerrizendatu(sFitxIzenZahar: tsKatea;
                                 sFitxIzenBerri: tsKatea);
var
   fFitxategia: tfFitxategia;
begin
   assign(fFitxategia, sFitxIzenZahar);  { fitxategia uztartu    } 
                                         { baina ez ireki        } 
   rename(fFitxategia, sFitxIzenBerri);  { fitxategia itxita     } 
end;                                     { dagoenez berrizendatu }

9FitxategiakEtaParametroak.pas prozedura eta funtzioetara fitxategiaren izena pasatuko da; azpiprograman definituko da file datu-motatako aldagaia, azpiprogramaren hasieran assign egingo da, gero reset/rewrite (bietariko bat, egoerari dagokiona), gero datuekin lan egingo da (read/write) eta azpiprogramaren azkenean fitxategia itxi beharko da close bat erabiliz

FITXATEGIAK PARAMETRO BEZALA

Fitxategiak lantzen dituen errutinak idaztean aukera bi izango ditu programatzaileak, fitxategi logikoa bidaltzea azpiprogramara (file datu-motako aldagaia) edo bestela fitxategi fisikoaren izena igortzea azpiprogramara (string datu-motako aldagaia).

Guk bigarren bidea erabiliko dugu, hots, azpiprogrametara fitxategi fisikoaren izena bidaliko dugu string aldagai baten bitartez. Kontutan izan dezagun, nahiz eta azpiprogramaren barruan fitxategia aldatua izan, bere izena aldatzen ez den bitartean parametroa sarrerakoa izango dela (baliozko parametroa alegia).

Azpiprogrametan fitxategiekin lan egiteko hiru urrats emango dira:

Fitxategi logikoa eta fitxategi fisikoa assign bitartez elkartu, gero fitxategia ireki reset (edo rewrite) prozedura erabiliz

Idazketa edo/eta irakurketa operazioak burutu (write edo/eta read prozedurak)

Fitxategia itxi close bitartez itxi

Fitxategiaren izena kate bat da eta gogoratu string datu-mota sinplea dela. Horregatik, azpiprograma batean honela agertuko da jokamoldearen arabera:

Fitxategiaren izena irteerakoa denean var marka izango du aurrean

Fitxategiaren izena sarrerakoa denean ez du inolako markarik izango

FITXATEGIEN GAINEKO ERAGIKETAK

Hurrengo puntuetan fitxategien gaineko zenbait eragiketa azalduko dugu, eragiketok beti azpiprogrametan gauzatuko ditugu eta horrela programa konplexu batetarako oinarrizko software zatiak izan daitezke.

Erregistroen fitxategiak landuko ditugu. Beraz hemendik aurrera honelako definizioa sarritan ikusiko dugu, non fitxategiaren elementuaren oinarria hiru eremuko erregistroa den:

type 
   tsKate49 = string[49];
   trdFitxa = record
                 sIzenDeiturak: tsKate49;
                    byDeialdia: byte;
                         rNota: real;
              end;
   tfrdFitxategi = file of trdFitxa;

Hiru eremu dira eta aurrerago ikusiko dugunez, haien arteko ordena erlatiboa garrantzizkoa da. Hau da, lortzen den datu-fitxategiaren elementu bakoitza tsKate49-byte-real ordena hori jarraituz gordetzen da fitxategian.

FITXATEGIA SORTU

FitxategiaSortu.pas adibidean fitxategi berri bat sortu eta trdFitxa datu-motako erregistroak fitxategian gordetzen dira.

FITXATEGIAREN EXISTENTZIA

FitxategiaSortuFitxategiaIkusi.pas adibidean existitzen ez den fitxategia sortzen da, ala prozesatu egiten da lehendik existitzen bazen. Gogoratu ere lehenago ikusi dugun 3FitxategiarenExistentzia.pas adibidea eta 9FitxategiakEtaParametroak.pas adibidea non fitxategi baten existentzia aztertzen den fileexists funtzioa erabiliz.

FITXATEGI OSOA PROZESATU

Fitxategiaren elementu guztiei eragiketa bera aplikatzen zaion kasua da hau, adibidez:

FitxategiOsoaProzesatu1.pas adibidean existitzen den fitxategi baten edukia erakusten da

FitxategiOsoaProzesatu2.pas adibidean fitxategiaren elementu guztien byDeialdia datuak unitate batean inkrementatzen dira

FitxategiOsoaProzesatu3.pas adibidean fitxategi baten informazioa beste bi fitxategi berrien artean banatzen da: 1. deialdiko ikasleak Berriak.DAT fitxategira eta gainerakoak Besteak.DAT fitxategira

FitxategiOsoaProzesatu4.pas adibidean fitxategiaren nota maximoa duen elementuaren posizioa zehazten da, ondoren nota maximoa lortu duen ikaslearen datuak pantailaratzen dira

BILAKETA FITXATEGIAN

BilaketaFitxategian.pas izeneko adibidean sIzenDeiturak eremuari dagokion datu bat irakurtzen da programa nagusian, ondoren funtzio batean datu horren bilaketa gauzatzen da. Funtzio baten bitartez itzuli elementuaren posizioa fitxategian, elementua ez badago itzuli -1 marka.

GEHIKETA FITXATEGIAN

GehiketaFitxategian.pas izeneko adibidean fitxategi bati elementu berri bat gehitzen zaio (fitxategiaren bukaeran, noski).

FITXATEGIAREN DATU BATEN ALDAKETA

DatuBatenAldaketa.pas izeneko adibidean ikasle bati dagokion rNota eremuko balioa aldatu behar zaio. Lehenik, aldatu behar den elementuaren bilaketa egiten da eta gero aldaketa gauzatzen da. Baina kontuz, nahiz eta elementuaren eremu bakarra aldatu nahi izan, fitxategitik irakurtzean edo fitxategian idaztean elementu osoa prozesatzen da.

FITXATEGIAN ELEMENTU BAT TARTEKATU

Eragiketa hau egiteko array laguntzaile bat erabiliko dugu (ikusi hurrengo bi atalak: F→A eta A→F). Gogoratu arrayen algoritmoak, konkretuki Txertaketa (arrayaren k posizio ezagun batean elementu berri bat txertatu edo tartekatu). Hauxe da DatuBatenTxertaketa.pas izeneko adibidea.

FITXATEGITIK ELEMENTU BAT KENDU

Kendu beharreko elementua azkena bada truncate prozedura aplika dezakegu, gainerako kasuetan array laguntzaile bat erabiliko dugu (ikusi hurrengo bi atalak: F→A eta A→F). Bi bide:

Gogoratu arrayen algoritmoak, konkretuki Ezabaketa (arrayaren k posizio ezagun batean dagoen elementua ezabatu). Hauxe da DatuBatenEzabaketa.pas izeneko adibidea

F→A prozesua egitean kendu behar dugun elementua ez pasatu fitxategitik arrayra. Hauxe da DatuBatenEzabaketaErrazagoa.pas izeneko adibidea

FITXATEGITIK ELEMENTU BATZUK KENDU

Kendu beharreko elementuek baldintza bera betetzen dute. F→A prozesua egitean kendu behar ditugun elementuak saihestu (ez pasatu) fitxategitik arrayra. Hauxe da DatuBatzuenEzabaketa.pas izeneko adibidea.

FITXATEGI BAT SAILKATU/ORDENATU

HAU EZ. Ez da azterketan galdetuko baina proiektuan erabil daiteke.

Eragiketa hau egiteko array laguntzaile bat erabiliko dugu (ikusi hurrengo bi atalak: F→A eta A→F). Gogoratu arrayen elementuen Sailkatzea/Ordenatzea nola lortzen zen. Hona hemen bi adibide:

Sailkatze arrunta eremu bakar baten arabera. FitxategiaSailkatu.pas izeneko adibidean fitxategia rNota eremuaren arabera sailkatzen denez nota baxuena duten erregistroak fitxategiaren hasieran kokatzen dira eta nota altuko erregistroak fitxategiaren bukaeran egongo dira

Sailkatze aurreratua (bi eremuen araberakoa). FitxategiaSailkatu_SailkatzeAurreratua.pas izeneko adibidean fitxategia byDeialdia eremuaren arabera sailkatzen da, eta deialdi berdina duten bi erregistroen kokapena erabakitzeko sIzenDeiturak eremuari begiratzen zaio ordena alfabetikoa zainduz. Gauza bera egiten da FitxategiaSailkatu_2EremukoSailkatzeAurreratua.pas izeneko adibidean

FITXATEGI → ARRAY

F → A algoritmoan informazioa diskoko fitxategi batean dago eta memoriako array batera eraman nahi da. Ikusi FitxategitikArrayra.pas programa non C:\Tokia\ karpetako fitxategi batetik abiatuta memoriako array bat elikatzen duen. Programaren zatirik interesgarriena prozedura hau da:

   procedure FitxategiArray(var ardGela: tardZerrenda;   
                            var iLuzera: integer; 
                              sFitxIzen: string);
   var
      f     : tfrdFitxategi;
      rdElem: trdFitxa;
   begin
      assign(f, sFitxIzen);
      reset(f);

      iLuzera := 0;
      while not eof(f) do
      begin         
         read(f, rdElem);
         iLuzera := iLuzera +1;
         ardGela[iLuzera] := rdElem;
      end;

      close(f);
   end;

Fitxategia ireki eta fitxategia bukatzen ez den bitartean, itzuli bakoitzeko, elementu bat fitxategitik irakurri eta memorian dagoela arrayean gorde.

ARRAY → FITXATEGI

A → F algoritmoan informazioa memoriako array batean daukagu eta diskoko fitxategi batera igaro nahi da. Aurreko F→A programa ikusirik, erraz ulertzen da array batean daukagun informazioa fitxategi batera eramateko prozedura hau:

   procedure ArrayFitxategi(const ardGela: trdZerrenda;  
                                  iLuzera: integer; 
                                sFitxIzen: string);
     var
        f       : tfrdFitxategi;
        rdElem  : trdFitxa;
        iIndizea: integer; 
     begin
        assign(f, sFitxIzen);
        rewrite(f);

        for iIndizea:=BEHEMUGA to iLuzera do
        begin
           rdElem := ardGela[iIndizea];
           write(f, rdElem);
        end;

        close(f);
     end;

FitxategitikArrayra.pas programari A → F algoritmoa gehitu zaio, eta FitxategiArrayFitxategi.pas programa berri honek array baten informazioa C:\Tokia\ karpetako fitxategi batean gordetzen da.

FitxategitikArrayra.pas programari A → F algoritmoa gehitu zaio, eta FitxategiArrayFitxategi.pas programak eskema honi jarraitzen dio F → A → F non algoritmoak hasieran fitxategitik arrayra darama informazioa (edo informazioaren zati bat) eta ondoren arraytik fitxategira dakar berriro.

DATU-FITXATEGI BAT LANTZEKO PROGRAMAK (I)

Landu edo prozesatu nahi dugun fitxategiaren barne egitura eta fitxategi horri dagokion programaren datu-motak elkar estuki lotuta daude. Ezin da edozein fitxategi edozein programaren bitartez prozesatu. Hiru iruditan azal dezagun.

0.

C:\31_Taldea.dat datu-fitxategiarekin lan egingo dugu, eta ondoko programek prozesuatuko dute C:\31_Taldea.dat datu-fitxategia:

FitxategiaSortu.pas programa

FitxategiOsoaProzesatu1.pas programa

FitxategiOkerraOsokiProzesatu.pas programa

1.

Esate baterako, har eta exekuta dezagun gorago erakutsi den FitxategiaSortu.pas programa zeinek honelako egituradun fitxategia sortzen duen:

  type 
     tsKate49 = string[49];
     trdFitxa = record
                   sIzenDeiturak: tsKate49;
                      byDeialdia: byte;
                           rNota: real;
                end;
     tfrdFitxategi = file of trdFitxa;

Ondoko irudian ikusten da FitxategiaSortu.pas programaren balizko exekuzio bat, non C:\31_Taldea.dat izeneko fitxategian hiru ikasleen datuak gordetzen diren:

2.

Orain gorago ikusitako FitxategiOsoaProzesatu1.pas programaren bitartez C:\31_Taldea.dat izeneko fitxategi hori prozesatuko dugu. Ez ahaztu FitxategiOsoaProzesatu1.pas programak dituen datu-motak hauexek direla:

  type 
     tsKate49 = string[49];
     trdFitxa = record
                   sIzenDeiturak: tsKate49;
                      byDeialdia: byte;
                           rNota: real;
                end;
     tfrdFitxategi = file of trdFitxa;

Programaren datu-motak eta fitxategiaren barne egitura bat datoz, horregatik FitxategiOsoaProzesatu1.pas programaren exekuzioak egoki erakusten du C:\31_Taldea.dat izeneko fitxategian edukia:

3.

Gorago ikusitako FitxategiOsoaProzesatu1.pas programari aldaketa txiki bat egingo diogu FitxategiOkerraOsokiProzesatu.pas deituz. Programa bien arteko aldea bi eremuen ordenan datza (lehenik rNota eta ondoren byDeialdia). Programa berriak dituen datu-motak hauexek dira:

  type 
     tsKate49 = string[49];
     trdFitxa = record
                   sIzenDeiturak: tsKate49;
                           rNota: real;
                      byDeialdia: byte;
                end;
     tfrdFitxategi = file of trdFitxa;

Ondorioz FitxategiOkerraOsokiProzesatu.pas programa exekutatzean eta C:\31_Taldea.dat fitxategia erakustean ondoko hau agertuko da:

Goiko irudian argi dago emaitza okerra dela. Zergatik? C:\31_Taldea.dat izeneko fitxategiaren barne egitura eta FitxategiOkerraOsokiProzesatu.pas
programaren datu-motak bat ez datozelako.

DATU-FITXATEGI BAT LANTZEKO PROGRAMAK (II)

Ikusi dugu prozesatu nahi dugun fitxategiaren barne egitura eta dagokion programaren datu-motak elkar estuki lotuta daudela. Baina zer neurriraino? Jarraian datu-moten identifikadoreak mintzagai ekarriko ditugu, erakutsiko dugu datu-moten identifikadoreen izenak garrantzitsuak ez direla. Hots, erregistro baten eremuen ordena zaintzea ezinbestekoa dela; horrez gain, ezinbestekoa direla ere datu-moten tamainak eta izaerak. Erregistroekin ari garela, bere eremuen ordena eta datu-motak berdin-berdinak izan behar dira fitxategiaren barne egituran eta hura prozesatzeko programaren datu-motetan.

Lehen bezala hiru iruditan azalduko dugu. Lehen bi irudien datu-motak berdinak dira eta hirugarren irudirako datu-moten identifikadoreak moldatu ditugu.

1. eta 2.

Jarraian erakusten dira FitxategiaSortu.pas programak zer datu-motak erabiltzen dituen, eta FitxategiOsoaProzesatu1.pas programak datu-mota berberak erabiltzen dituenez C:\31_Taldea.dat izeneko fitxategiaren edukia bistaratzeko ez da arazorik izango. Guk aukeratutako identifikadoreak beltzez adierazi ditugu:

  type 
     tsKate49 = string[49];
     trdFitxa = record
                   sIzenDeiturak: tsKate49;
                      byDeialdia: byte;
                           rNota: real;
                end;
     tfrdFitxategi = file of trdFitxa;

Ondoko bi irudietan ikusten da FitxategiaSortu.pas programaren balizko exekuzio bat eta FitxategiOsoaProzesatu1.pas programaren exekuzioa, non C:\31_Taldea.dat izeneko fitxategiaren edukia zuzentasunez pantailaratzen den:

3.

FitxategiOsoaProzesatu1.pas programa aldatuko dugu FitxategiOsoaProzesatu1_ALDATUA.pas sortuz. Aldaketaren zioa identifikadore berriak asmatzea da, honako hauek aukeratu ditugu:

  program FitxategiOsoaProzesatu1_ALDATUA;
  type 
     tsKate99 = string[99];
     tsKate49 = string[49];
     trdFitxa = record
                                sNor: tsKate49;
                   byDeialdiZenbakia: byte;
                       rKalifikazioa: real;
                end;
     tfrdFitxategi = file of trdFitxa;

Identfikadore berrien datu-motak irudi honetan jaso dira:

FitxategiaSortu.pas programaren bitartez C:\31_Taldea.dat izeneko fitxategia sortu ondoren FitxategiOsoaProzesatu1_ALDATUA.pas exekutatu eta datuak ondo ikusiko dira:

FITXATEGI TALDE BAT PROZESATU

HAU EZ. Ez da azterketan galdetuko, baina proiektuan erabil daiteke.

Demagun 5 fitxategi prozesatu behar ditugula eta landu behar ditugun fitxategi horien izenak Datuak_XY.dat itxurakoak diren, non XY digituak diren. Adibidez, landu behar ditugun fitxategiak hauek izan daitezke: Datuak_01.dat, Datuak_02.dat, Datuak_03.dat, Datuak_04.dat eta Datuak_05.dat.

Esan dugunez, talde horretako fitxategi bakoitzari prozesaketa bera aplikatu behar diogu. Adibidez, suposatu taldeko fitxategi bakoitzaren azken elementua ezabatu nahi dela. Hementxe ematen da ariketa horren programa:

Hainbat fitxategi prozesatuz fitxategi bakoitzaren azken elementua kendu

Aurreko kasuan fitxategien izenak antolaketa bat daukate, baina gerta daiteke fitxategien izenek legerik ez jarraitzea. Bigarren kasu honetan fitxategien taldea beste modu batez osatu beharko da. Esate baterako, taldea osatzen duten fitxategien izenak array batean gorderik egon daizteke, adibide honetan bezala:

Diskoarekin lan egiteko:

GetCurrentDir funtzioa, ez du parametrorik behar eta uneko direktorioa itzultzen du karaktere-kate batean

Chdir prozedura, karaktere-kate bat hartzen du sarrerako parametrotzat eta uneko direktorio aldatzen du, uneko direktorio berria karaktere-kateak adierazitakoa izango da

diskoa unitatea, 33. Ariketa: unitateak (III) adibidean ikus daitekeen bezala bi zeregin betetzeko balio du:

DirektorioarenEdukia prozedurak direktorio baten edukiaren informazioa (fitxategiak eta direktorioak) pantailaratzen du, karaktere-kate bat behar du fitxategien izenek bete behar duten moldea adierazten duen karaktere katea

FitxategienIzenak prozedurak direktorio baten fitxategien izenak array batean itzultzen ditu

DATU-FITXATEGIAK NON SORTZEN DIRA?

HAU EZ. Ez da azterketan galdetuko, baina jakin behar da.

Azalpen hauek Direktorioak: Non gaude? artikuluan eman dira ere.

Datu-fitxategia sortzeko fitxategiaren izenari erreparatzen zaio eta bi egoera izan daitezke. Bat, fitxategiaren izena ematean diskoaren kokapen zehaztu izana, adibidez C:\Tokia\Datuak.dat non Tokia karpeta aldez aurretik sorturik egon behar den. Bi, fitxategiaren izena ematean diskoaren kokapenik ez den zehazten, adibidez Datuak.dat non karpetarik ez den adierazi. Egoera biak ikus ditzagun:

1.

Fitxategiaren izena ematean C:\Tokia\Datuak.dat katea erabili bada, orduan C: diskoaren erroaren \ menpe dagoen Tokia izeneko karpetan sortuko da Datuak.dat fitxategia. Ikusi esate baterako 1FitxategianGorde.pas adibidea.

2a.

Fitxategiaren izena ematean Datuak.dat katea erabili bada eta Dev-Pas programazio-ingurunea erabilita iturburu-programa konpilatzen badugu programa exekutagarria eskuratuko dugu; Dev-Pas programazio-ingurunetik irten gabe programa exekutagarria exekutatzen badugu, orduan Datuak.dat fitxategia Dev-Pas programazio-ingurunearen direktorioan sortuko da, adibidez C:\Dev-Pas karpetan. Ikusi FitxategiaSortu_BiderikGabe_IngurunetikExekutatzen.pas adibidea.

C:\KarpetaBat direktorioan gaudela .PAS iturburu-programa konpilatu
eta .EXE programa exekutagarria lortuko da C:\KarpetaBat karpetan

Programazio-ingurune barrutik .EXE programa egikaratzean Datuak.dat
fitxategia C:\Dev-Pas direktorioan sortuko da biderik ez bada zehaztu

2b.

Fitxategiaren izena ematean Datuak.dat katea erabili bada eta Dev-Pas programazio-ingurunea erabilita iturburu-programa konpilatzen badugu programa exekutagarria eskuratuko dugu, adibidez FitxategiaSortu_BiderikGabe_ExekutagarriaExekutatzen.pas iturburu-programatik abiatuta FitxategiaSortu_BiderikGabe_ExekutagarriaExekutatzen.EXE programa exekutagarria lor daiteke. Programazio-ingurunea alde batera utzita FitxategiaSortu_BiderikGabe_ExekutagarriaExekutatzen.EXE programa exekutagarria diskoaren edozein karpetara kopiatuta eta bertan exekutatuta, lortuko den Datuak.dat fitxategia programa exekutagarriaren karpeta horretan sortuko da.